Türkiye’de araştırma ve geliştirme (AR-GE) harcamalarının tutarı, geçen yıl bir önceki yıla göre 274,2 milyar ₺ artarak 651,8 milyar ₺’ye yükseldi. Gayrisafi yurt içi AR-GE harcaması 2024’te bir önceki yıla göre 274,2 milyar ₺ artarak 651,8 milyar ₺’ye çıktı.

Gayrisafi yurt içi AR-GE harcamasının GSYH içindeki oranı 2023’te %1,39 iken 2024’te %1,46’ya yükseldi. AR-GE harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler %64,8 ile en büyük paya sahip oldu. Bunu %30,9 ile yükseköğretim takip etti. Kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan AR-GE harcamalarının da dahil olduğu genel devlet AR-GE harcamalarının toplam içindeki payı ise %4,3 olarak hesaplandı. AR-GE harcamaları içinde personel harcamaları %59,5 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.

AR-GE harcamalarının 2024’te %53,8’ini mali ve mali olmayan şirketler finanse etti. Genel devlet, söz konusu harcamalardan %30,4’ünü, yükseköğretim kurumları %12,9’unu, yurt dışı kaynaklar %2,9’unu karşıladı.

Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 2024’te toplam 310 bin 473 kişi AR-GE personeli olarak çalıştı. Sektörler itibarıyla dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam AR-GE personelinin geçen yıl %67,1’i mali ve mali olmayan şirketlerde, %30’u yükseköğretimde ve %2,9’u kar amacı olmayan kuruluşların da dahil edildiği genel devlet sektöründe yer aldı.

TZE cinsinden kadın AR-GE personel sayısı, 2024’te 106 bin 74 kişiyle toplam AR-GE personel sayısının %34,2’sini oluşturdu. Sektörler itibarıyla TZE cinsinden kadın AR-GE personel oranı yükseköğretimde %47,9, kar amacı olmayan kuruluşların da dahil edildiği genel devlette %30,6, mali ve mali olmayan şirketlerde ise %28,2 oldu.

AR-GE personeli öğrenim durumuna göre incelendiğinde, %39,9’unun lisans eğitim düzeyine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla %30,6 ile doktora veya eşdeğeri, %20,3 ile yüksek lisans, %4,9 ile meslek yüksekokulu takip etti.

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması’na (İBBS) göre 2024’te AR-GE harcamalarının en yüksek olduğu bölge, toplam AR-GE harcamasının %33,4’ünü gerçekleştiren TR10 (İstanbul) oldu. Bunu %27,8 ile TR51 (Ankara) izledi.

Mali ve mali olmayan şirketler tarafından 2024’teki 422,3 milyar ₺ AR-GE harcamasının %52,7’si AR-GE merkezlerinde gerçekleştirildi.

İmalat sanayisinde AR-GE faaliyeti yürüten girişimler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, 2024’te imalat sanayisinde yapılan 210,5 milyar ₺ AR-GE harcamasının %46,9’unun yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler tarafından gerçekleştirildiği görüldü.

Dolaylı AR-GE teşviklerinin, mali ve mali olmayan şirketlerin AR-GE harcaması içindeki payı 2015 yılında %14,8 iken 2024 yılında %25,1’e yükseldi.